_2087.jpg)
Nu we collectief uit de lockdown zijn gesprongen, is het forenzen weer op gang gekomen. Een vraag die tijdens de pandemie niet speelde, is met de huidige brandstofprijzen aan de orde van de dag: welk financieel voordeel heeft reizen met de trein voor een automobilist gegeven de actuele brandstofprijzen?
Treinkilometers en forensenverkeer in 2022 en daarna
Onlangs publiceerde het Ministerie van Infrastructuur de actuele raming van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM). Hier kwamen interessante cijfers uit omtrent het treingebruik. In 2019 maakten reizigers bijvoorbeeld 20,0 miljard reizigerskilometers, maar in 2020 daalde het aantal reizigerskilometers naar 8,8 miljard. Toen de contactbeperkende coronamaatregelen in maart 2022 werden opgeheven, nam het treingebruik weer in rap tempo toe. De verwachting is dat de reizigerskilometers over het jaar 2022 uiteindelijk 18-24% onder het niveau van 2019 zullen komen te liggen. Verder ziet het er volgens het KiM naar uit dat het treingebruik in 2023 nog iets verder aantrekt en vanaf 2026 het gebruik in 2019 voorbijgestreefd is.
In een artikel over de raming schrijft de NOS dat mensen voor uitstapjes en sociale bezoeken gemiddeld alweer net zo vaak de trein, bus, tram of metro pakken als vóór de pandemie, maar dat doordeweekse forenzen niet als vanouds zijn: volgens vervoerders werken veel mensen nog steeds deels vanuit huis.
Mensen die enkele dagen per week naar het werk reizen, vragen zich echter af hoe zij dit het best kunnen doen. In het FD besprak Bartjens kort hoe de afweging ‘trein versus auto’ financieel uitpakt.
Laten we hier nog wat meer op inzoomen.
Op de trein stappen? Meer dan 70% van de automobilisten bespaart direct
Stap je in je auto, dan bestaan je directe verbruikskosten uit brandstof en variabel onderhoud. Bandenverbruik valt bijvoorbeeld onder zuiver variabel onderhoud.
Benzine is nog altijd veruit de meeste gebruikte brandstof. Op 1 januari 2022 reed 79,5% van alle personenauto’s op benzine. Volgens UnitedConsumers was de gemiddelde landelijke adviesprijs (GLA) € 2,32 op 19 juli 2022 — met schommelingen tussen € 2,10 bij onbemande dorpspompen en € 2,50 aan de snelweg.
De zuiver variabele kosten van onderhoud liggen tussen € 0,05 en € 0,08 per kilometer. In deze blogpost rekenen we even met € 0,06 per kilometer.
Wat als we deze variabele kosten van autogebruik nu afzetten tegen het tweedeklas-opstaptarief van NS op een selectie van drukke treintrajecten? Uit verbruiksonderzoek blijkt dat 90% van de benzineauto’s in de praktijk een hoger verbruik heeft dan 1:15. Wanneer de auto 1:15 verbruik niet haalt, geldt voor deze trajecten dat een auto duurder uitvalt dan de trein (zie figuur 1). De figuur laat het voordeel per maand zien bij 3 dagen in de week reizen — nog zonder dalurenkorting, abonnementsvoordeel of een OV-vergoeding van de werkgever. Afschrijving van de auto door gebruik is niet meegerekend en maakt het werkelijke financiële voordeel van de trein groter dan figuur 1 toont.
Verschil in vol tweedeklastarief trein versus variabele autokosten bij drie dagen per week reizen van en naar bestemming.
4x winst: tijd, werk, milieu en geld
Kort gezegd, meer dan 70% van de automobilisten bespaart op iedere treinkilometer die een autokilometer vervangt. Er spelen uiteraard andere zaken mee. Een lagere CO2-uitstoot, de mogelijkheid om te werken tijdens het reizen en het vermijden van files zijn andere overwegingen om de auto te verruilen voor het OV.
Maar zelfs als deze zaken geen rol spelen voor de automobilist, kan het direct een stuk voordeliger zijn om de auto in de ochtend op de oprit te laten staan. Zolang deze op benzine rijdt en de benzine voor meer dan €2 per liter de tank ingaat, zorgt de treinrit meestal direct voor een vollere portemonnee.